داکت اسپلیت یکی از رایج‌ترین سیستم‌های تهویه مطبوع در خانه‌ها و ساختمان‌هاست که از دو واحد؛ یک واحد داخلی (Indoor Unit) و یک واحد خارجی (Outdoor Unit) تشکیل شده است. داکت اسپلیت معمولی عمدتاً مانند کولرگازی (اسپلیت) عمل می‌کند، با این تفاوت که در اینجا از یک اواپراتور (یونیت داخلی) زیرسقفی بزرگ‌تر به جای پنل دیواری داخل ساختمان (اواپراتور) استفاده می‌شود.
این یونیت داخلی هوای ورودی از محیط را فیلتر می‌کند و پس از تنظیم دمای آن، از طریق چندین کانال به اتاق‌ها و سالن‌ها منتقل می‌شود. در دهه اخیر با پیشرفت فناوری، دو نوع اصلی از داکت اسپلیت؛ داکت اسپلیت معمولی و داکت اسپلیت اینورتر وجود دارند. در این مقاله به بررسی تفاوت داکت اسپلیت معمولی و اینورتر می‌پردازیم.
معرفی داکت اسپلیت معمولی و اینورتر
اینورتر، از تجهیزات الکترونیکی است که برای تبدیل برق جریان مستقیم (DC) به جریان متناوب (AC) استفاده می‌شود. این دستگاه به‌عنوان یک مبدل الکترونیکی در انواع لوازم خانگی و غیر خانگی که از موتورهای الکتریکی استفاده می‌کنند، مانند یخچال، ماشین لباس‌شویی و دستگاه‌های اسپلیت، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای درک بهتر تفاوت داکت اسپلیت معمولی و اینورتر، نخست باید به نحوه عملکرد این دو داکت اسپلیت توجه داشته باشیم. در واقع، این دو دستگاه در سیکل مکانیکی و برودتی به‌طور کلی مشابه هستند و تفاوت اصلی آن‌ها فقط در مدار الکتریکی آن‌هاست.
نحوه عملکرد داکت اسپلیت معمولی و کاربرد آن
در داکت اسپلیت معمولی، در واحد داخلی و خارجی از سیستم اینورتر استفاده نشده است و به همین دلیل از آن به‌عنوان « داکت اسپلیت بدون اینورتر یا ساده» یاد می‌شود. در این نوع داکت اسپلیت، کمپرسور با سرعت ثابت کار می‌کند و بدون استفاده از اینورتر، قابلیت تنظیم سرعت و فشار کمپرسور وجود ندارد.
موتور کمپرسور در حالت فعال خود با سرعتی ثابت عمل می‌کند، بدون توجه به اینکه فضا به چه مقدار سرمایش یا گرمایش نیاز دارد. این مورد باعث می‌شود، کمپرسور هر زمان که فعال می‌شود، با توان و سرعت کامل خود کار کند، حتی اگر به برودت کمتری در فضا نیاز باشد. این چرخه فعال و غیر فعال‌شدن کمپرسور، منجر به استهلاک بیشتر انرژی و افزایش هزینه‌های برق می‌شود.
همچنین، این قطع و وصلشدن مداوم موتور کمپرسور باعث افزایش استهلاک و خرابی در طول زمان می‌شود که به تبع آن هزینه‌های تعمیرات و نگهداری افزایش می‌یابد. همچنین، این سیکل فعالیت می‌تواند منجر به ایجاد سروصدا و مزاحمت برای ساکنین شود. در ضمن، گازهای خنک‌کننده استفاده‌شده در داکت اسپلیت معمولی با محیط زیست سازگاری ندارند. از لحاظ انرژی، عملکرد داکت اسپلیت معمولی در رده‌های پایین‌تر قرار می‌گیرد که منجر به مصرف انرژی بیشتر و تأثیر منفی بر محیط زیست می‌شود.
نحوه عملکرد داکت اسپلیت اینورتر و کاربرد آن
داکت اسپلیت اینورتر از تکنولوژی اینورتر و مدولاسیون پهنای پالس (PWM) بهره می‌برد که به‌طور چشمگیری عملکرد و کارایی سیستم تهویه مطبوع را بهبود می‌بخشد. در این نوع داکت اسپلیت، موتور کمپرسور از نوع سرعت متغیر است و با توجه به شرایط محیطی مختلف، سرعت دور آن به‌صورت پویا تنظیم می‌شود؛ به این معنا که به قطع و وصلشدن مکرر موتور کمپرسور نیازی نیست.
تکنیک PWM در این سیستم به واحد کمپرسور اینورتر امکان می‌دهد که با مدیریت دقیق پهنای پالس‌ها، سرعت دور کمپرسور را کنترل کند. این کنترل دقیق به سیستم اجازه می‌دهد تا به بهترین شکل ممکن به نیازهای سرمایش یا گرمایش فضا پاسخ دهد. همچنین، این تکنیک باعث افزایش بازده انرژی می‌شود، سروصدا و لرزش دستگاه را هم به حداقل می‌رساند.
داکت اسپلیت اینورتر با این ویژگی‌ها، برچسب انرژی A را از طریق کم‌مصرف‌بودن و کارایی بالا به‌دست می‌آورد. این سیستم به دلیل کاهش مصرف انرژی و بهره‌وری بالاتر، علاوه‌بر صرفه‌جویی در هزینه‌های برق، به حفظ محیط زیست هم کمک می‌کند. همچنین، عمر طولانی‌تر کمپرسور به دلیل کاهش استرس و فشارهای ناشی از قطع و وصل مداوم، از دیگر مزایای اینورتر در مقایسه داکت اسپلیت معمولی و اینورتر به شمار می‌رود.
مقایسه میزان مصرف برق داکت اسپلیت معمولی و اینورتر
اگر بخواهیم تفاوت داکت اسپلیت معمولی و اینورتر را از لحاظ برق مصرفی بیان کنیم، این‌گونه می‌توانیم بگوییم که داکت اسپلیت اینورتر با استفاده از فناوری اینورتر، توانایی بهینه‌سازی مصرف برق را دارد. اینورتر به‌صورت یک برد الکترونیکی روی کمپرسور نصب می‌شود و با تنظیم دقیق سرعت دور کمپرسور، مصرف برق را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. در واقع، این تکنولوژی می‌تواند مصرف برق دستگاه داکت اسپلیت را تا 30 درصد کاهش دهد.
در داکت اسپلیت‌های دور ثابت (معمولی)، دستگاه به‌صورت مداوم روشن است. این دستگاه پس‌از خنک‌شدن محیط و دستیابی به دمای مناسب، توسط حسگر و سنسورهای داکت اسپلیت، به‌صورت خودکار خاموش می‌شود. پس‌از گذشت مدت‌زمانی کوتاه، دستگاه مجددا برای خنک‌کردن محیط روشن می‌شود.
در داکت اسپلیت‌های اینورتر و دور متغیر، سیستم به‌صورتی عمل می‌کند که دور کمپرسور با سرعت‌های مختلف (20، 40، 60، 80 درصد) تغییر می‌کند. این تغییرات سرعت دور کمپرسور باعث می‌شوند که دمای محیط به‌صورت پلکانی و متغیر به دمای خنک مورد نظر برسد. این فرآیند متغیر است و باعث کاهش تعداد دفعات خاموش و روشن‌شدن دستگاه می‌شود. در نتیجه، چنین نحوه عملکردی به بهینه‌سازی مصرف برق و جلوگیری از استهلاک زیاد دستگاه کمک می‌کند.
مقایسه طول عمر داکت اسپلیت معمولی و اینورتر
در مقایسه داکت اسپلیت معمولی و اینورتر، می‌توان گفت داکت اسپلیت اینورتر طول عمر بیشتری دارد. چراکه داکت اسپلیت اینورتر، با رعایت آخرین اصول استاندارد خطوط تولید، تجهیزات پیشرفته و اتوماتیک طراحی و تولید می‌شود. این مدل از داکت اسپلیت‌ها از قطعات و متعلقات فنی باکیفیت و برتر بهره می‌برد.
استفاده از بهترین و باکیفیت‌ترین قطعات و ساختار مقاوم داکت اسپلیت اینورتر، باعث افزایش دوام و استحکام دستگاه در برابر شرایط محیطی، فرآیندهای شیمیایی و نوسانات دمایی می‌شود. این ویژگی‌ها به دستگاه این امکان را می‌دهند که با کارکرد بهینه در شرایط متغیر محیطی عمل کنند.
همچنین، کاهش تعداد فرایندهای خاموش و روشن‌شدن کمپرسور دستگاه، به طول عمر مفید و بهره‌وری بهتر داکت اسپلیت اینورتر کمک کرده است. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند داکت اسپلیت اینورتر به‌عنوان یک سیستم تهویه مطبوع پیشرفته و با دوام شناخته شود. در مقابل، داکت اسپلیت‌های معمولی به‌دلیل روشن و خاموش‌شدن مکرر، طول عمرشان به‌دلیل افزایش استهلاک، کاهش پیدا می‌کند.
مزایا و معایب داکت اسپلیت معمولی
هر کدام از دستگاه‌های سیستم تهویه مطبوع از مزایا و معایب قابل توجهی برخوردارند. به‌عنوان مثال، یکی از مزایای داکت اسپلیت‌های معمولی، هزینه اولیه کمتر نسبت به داکت اسپلیت‌های اینورتر است؛ چراکه در این دستگاه‌ها از فناوری‌های پیچیده و به‌روز همچون اینورتر استفاده نشده است. اگر با محدودیت بودجه مواجه هستید، این نوع سیستم‌ها می‌توانند مناسب‌ترین گزینه برای شما باشند. از طرف دیگر، این دستگاه‌ها طراحی ساده‌تری دارند و هزینه‌های نگهداری از آن‌ها هم مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
داکت اسپلیت‌های معمولی یا بدون اینورتر در مقایسه با سایر سیستم‌های تهویه مطبوع کاملا مستقل عمل می‌کنند. این دستگاه‌ها می‌توانند هزینه‌های تمام‌شده کمتری داشته باشند؛ چراکه استفاده از کویل در این سیستم‌ها، هزینه‌های نصب داکت اسپلیت را نسبت به چیلرها تا 50درصد کاهش می‌دهد.
از طرفی دیگر، داکت اسپلیت‌ها از دو یونیت داخلی و خارجی بهره‌مند هستند؛ به‌همین دلیل، در درازمدت هم می‌توانند عملکرد خوبی داشته باشند. به‌صورت کلی، داکت اسپلیت، نیازهای گرمایشی و سرمایشی خوبی را ارائه می‌دهد. از این‌رو، با انتخاب مناسب‌ترین دستگاه و نصب آن در محل مناسب می‌توانید از مزایای بالقوه این دستگاه‌ها بهره‌مند شوید.
معایب داکت اسپلیت معمولی
حال که با مزایای استفاده از اسپلیت‌های معمولی آشنا شدید، بهتر است معایب این دستگاه‌ها را هم بدانید. این‌گونه خواهید دانست که چرا امروزه تقاضای استفاده از مدل‌های متنوع این دستگاه‌ها از جمله اسپلیت‌های اینورتر افزایش پیدا کرده است.
- افزایش مصرف انرژی و عمر کوتاه: کمپرسور داکت اسپلیت‌های معمولی به‌صورت مداوم در حال خاموش و روشن‌شدن است. فرایند روشن و خاموش‌شدن مکرر دستگاه می‌تواند منجر به آسیب‌دیدگی کمپرسور و سایر اجزای دستگاه شود.
- عدم کنترل دما در محیط‌های مختلف: این دستگاه‌ها امکان کنترل دقیق دما و رطوبت را ارائه نمی‌دهند. این عامل می‌تواند مشکلات بسیاری در برخی شرایط از جمله شرایط آب‌وهوایی ملایم به وجود آورد.
- تولید صدای بالا: داکت اسپلیت‌های معمولی به سیستم‌های پر سروصدا مشهورند. صدای آن‌ها هنگام فعالیت و حتی خاموش‌شدن ممکن است باعث آزار و ایجاد نویز شود.
- دارای اثرات زیست‌محیطی: به‌دلیل مصرف بیشتر انرژی در سیستم‌های داکت اسپلیت، این دستگاه‌ها انتشار گازهای گلخانه‌ای را افزایش می‌دهند. در نتیجه، می‌توان گفت این دستگاه‌ها اثرات زیست‌محیطی بیشتری نسبت به سایر سیستم‌های تهویه دارند.
به‌صورت کلی، داکت اسپلیت معمولی هنگام روشن‌بودن، روی دمای تمام محیط تاثیر می‌گذارد. اصلی‌ترین مشکلی که می‌توان در این دستگاه‌ها به آن اشاره کرد، اندازه‌گیری دمای هوا به‌کمک ترموستاتی است که در بزرگ‌ترین محل نصب می‌شود. با توجه به این موضوع، فراهم‌آوردن دمای جداگانه در بخش‌های مختلف محیط در این سیستم‌ها ممکن نیست؛ بنابراین، دمای تمام محیط و بخش‌های مختلف در یک بازه خواهد بود.
مزایا و معایب داکت اسپلیت اینورتر
داکت اسپلیت اینورتر به‌عنوان گزینه‌ای کارآمد در تولید هوای سرد و گرم شناخته می‌شود. درواقع، گزینه‌ای ایده‌آل برای تامین هوای گرم و سرم در فضاهای مختلف است. این دستگاه دارای مزایای قابل توجهی‌ست که در ادامه معرفی می‌کنیم.
- مصرف برق کمتر: داکت اسپلیت‌های اینورتر در هنگام شروع به کار، مصرف برق کمتری دارند. همچنین، در هنگام رسیدن دمای محیط به دمای تنظیم‌شده، کمپرسور سرعت خود را کاهش می‌دهد تا دمای محیط ثابت بماند. این کار کاهش مصرف برق را به‌دنبال دارد.
- نوسان دمای کمتر: داکت اسپلیت‌های اینورتر به دلیل کنترل دقیق دما، نوسان دمای کمتری نسبت به داکت اسپلیت‌های معمولی دارند.
- سرعت خنک‌کردن یا گرم‌کردن بیشتر: داکت اسپلیت‌های اینورتر می‌توانند دمای محیط را سریع‌تر از داکت اسپلیت‌های معمولی تنظیم کنند.
- طول عمر بیشتر: داکت اسپلیت‌های اینورتر به دلیل عدم نیاز به خاموش و روشن‌شدن مکرر کمپرسور، طول عمر بیشتری نسبت به داکت اسپلیت‌های معمولی دارند.
با توجه به تمام این مزیت‌ها و امکانات، داکت اسپلیت‌های اینورتر نسبت به داکت اسپلیت‌های معمولی، قیمت بیشتری دارند.
جمع بندی
مقایسه داکت اسپلیت معمولی و اینورتر، نشان می‌دهد داکت اسپلیت‌های اینورتر مزایای بیشتری نسبت به داکت اسپلیت‌های معمولی دارند. از جمله این مزایا می‌توان به مصرف برق کمتر، نوسان دمای کمتر، سرعت خنک‌کردن یا گرم‌کردن بیشتر و طول عمر بیشتر اشاره کرد. با این حال، قیمت داکت اسپلیت اینورتر هم بیشتر از نوع معمولی است.
داکت اسپلیت اینورتر با استفاده از تکنولوژی PWM و کنترل دقیق سرعت کمپرسور، توانایی تنظیم سرعت به‌صورت متغیر را دارد. این‌کار باعث بهینه‌سازی مصرف انرژی، کاهش سروصدا و افزایش طول عمر مفید دستگاه می‌شود. اگر همچنان در خرید سیستم تهویه سردرگم هستید، فارسان تهویه شما را در تهیه سیستم تهویه متناسب با نیازتان راهنمایی می‌کند؛ کافی‌ست با کارشناسان فروش مجموعه تماس بگیرید.
