استفاده از هرگونه سیستم سرمایشی و گرمایشی با توجه به شناخت از ساختار و عملکرد می تواند بازدهی مناسبی را همراه داشته باشد. بنابراین قبل از انتخاب بین دو دستگاه تهویه مطبوع داکت اسپلیت و مینی چیلر، بهتر است که در مورد ماهیت و تفاوت داکت اسپلیت با مینی چیلر از نظر عملکردی، ساختاری، هزینه‌ای و مصرفی بیشتر آشنا شویم. در ادامه مطلب، همراه ما باشید.
مینی چیلر و داکت اسپلیت چیست؟
قبل از مقایسه سیستم تهویه هوای مطبوع داکت اسپلیت و مینی چیلر، بد نیست در مورد هر کدام از این دو دستگاه توضیحاتی داده شود. داکت اسپلیت در واقع نوعی کولر گازی کانال‌کشی‌شده است که با اضافه کردن کویل گرما در زمستان به بخاری گازی هم تبدیل می‌شود. این سیستم تهویه هوا، بنا به ساختاری که دارد در انواع ساختمان مسکونی و اداری قابل استفاده است. انواع داکت اسپلیت را می‌توان برحسب نوع کمپرسور و ظرفیت داکت اسپلیت تهیه کرد. انواع داکت اسپلیتها از 18000 تا 60000 btu/hr در بازار موجود است. اگر کمپرسور استفاده‌شده در داکت اسپلیت با دور ثابت کار کند، به آن داکت اسپلیت کانال معمولی (دور ثابت) و اگر برحسب دما، دوره کاری کمپرسور متغییر باشد، به آن داکت اسپلیت اینورتور می‌گویند.
مینی چیلر همان پیلر در ابعاد کوچک است که با سیال واسط (آب) کار می‌کند. این دستگاه بر مبنای سیکل تبرید تراکمی کار می‌کند و وظیفه آن تولید آب مصرفی در سیستم‌های تهویه مطبوع و سرمایشی است. مینی چیلر به هدف سیستم سرمایش ساختمان و صنعت در دو نوع صنعتی و آپارتمانی کاربرد دارد.
مقایسه نحوه عملکرد داکت اسپلیت و مینی چیلر
در قدم اول مقایسه داکت اسپلیت و مینی چیلر از نظر عملکردی می‌توان گفت که هر دوی این دستگاه‌ها با استفاده از اجزای اصلی سیستم‌های تراکمی تبریدی شامل کمپرسور، اواپراتور، کندانسور و شیر انبساط کار می‌کنند. در این میان، گاز مبرد به عنوان عامل سیال انتقال‌دهنده حرارت در مدار سیکل جریان افتاده و موجب سرمایش خواهد شد.
در چیلر و یا مینی چیلرها این انتقال حرارت به سیال واسط که معمولا آب است، منتقل شده و به وسیله یک پمپ به سمت دستگاه‌های مصرف‌کننده درون ساختمان هدایت می‌گردد. همچنین این انتقال حرارت می‌تواند از طریق خود مبرد به وسیله لوله‌کشی تا مصرف‌کننده کویل سرمایی (اواپراتور) انجام شود.
این موضوع در داکت اسپلیتها از لحاظ عملکردی همانند چیلرها است؛ اما تفاوت داکت اسپلیت با مینی چیلر این است که در ساختار داکت اسپلیت از دو جز جداگانه شامل یونیت داخلی و خارجی تشکیل شده است. یونیت خارجی آن عموما با نام کندانسینگ شناخته می‌شود که از طریق لوله‌کشی به کویل یونیت داخلی یا همان اواپراتور منتقل شده و از طریق فن و با استفاده ازکانال‌کشی سرمایش را به داخل فضا منتقل می‌کند.
جهت گرمایش فضا در این نوع دستگاه معمولا به صورت جداگانه علاوه بر کویل سرمایی یک کویل گرمایی به صورت مستقل از سیستم در یونیت داخلی استفاده می‌شود.
در کنار این موضوعات، معمولا از چیلرها و یا مینی چیلر ها به صورت سیستم‌های برودت مرکزی استفاده می‌شود؛ این در حالی است که دستگاه‌های داکت اسپلیت به صورت مجزا و مستقل نیز قابل نصب هستند؛ این موضوعی است که حتما به هنگام خرید داکت اسپلیت یا مینی چیلر باید به آن توجه کرد.
مقایسه مینی چیلر و داکت اسپلیت از نظر تولید صدا
تفاوت داکت اسپلیت با مینی چیلر از نظر سطح صدا و نویز تولیدی به این شکل است که معمولا سطح صدای داکت اسپلیتها به نسبت مینی چیلرها بیشتر است؛ این اختلاف به دلیل تامین افت فشار وارده از طریق کانال‌کشی است که نیاز به فن بزرگتر دارد. در حالی که مینی چیلرها به صورت کلی خارج ساختمان بوده و عملکرد آن از طریق سیال واسط (معمولا آب) به مصرف‌کننده است. البته مشکل صدای داکت اسپلیت با کانال‌کشی، سایزینگ و انتخاب صحیح فن به صورت چشم‌گیری کاهش پیدا خواهد کرد.
تفاوت مینی چیلر و داکت اسپلیت در میزان مصرف برق
میزان برقی مصرفی بالاتر در داکت اسپلیت، تفاوت داکت اسپلیت با مینی چیلر است. علت این موضوع این است که معمولا در مینی چیلرها از سیال واسط که غالبا آب بوده و انتقال حرارت از طریق مبرد به سیال واسط منتقل می‌شود، از آن طرف گرمای ویژه سیال واسط (آب) بالاست؛ بنابراین تعداد دفعات خاموشی کمپرسور در مینی چیلر به نسبت داکت اسپلیت پایین‌تر خواهد بود. اما در کنار این مسئله، باید برق مصرفی دیگر اجزای مهم مانند پمپ را هم درنظر داشت؛ لذا به صورت معمول، میزان برق مصرفی مینی چیلرها در حدود 30 الی 40 درصد پایین‌تر از دستگاه داکت اسپلیت است.
تفاوت مینی چیلر و داکت اسپلیت در کانال کشی و لوله کشی
معمولا به دلیل استفاده از سیال واسط ارتباط بین دستگاه مصرفی و مینی چیلر از طریق لوله‌کشی‌های مرسوم ساختمانی انجام میگیرد. در اینجا، تفاوت داکت اسپلیت با مینی چیلر در این است که در داکت اسپلیت لوله‌کشی به صورت مسی و جهت ارتباط با یونیت داخلی انجام گرفته و سپس هوای با عبور از روی سطح کوئل از طریق کانال‌کشی به زون‌ها مختلف هدایت می‌شود.
مقایسه داکت اسپلیت و مینی چیلر از نظر کنترل مستقل دما
سیستم داکت اسپلیت بر خلاف مینی چیلر به دلیل استفاده از یک یونیت داخلی و خارجی، زون‌های متصل‌شده به سیستم نمی‌تواند دمای مستقل و یا جداگانه‌ایی را تنظیم نماید؛ این در حالی است که در مینی چیلرها و یا چیلرها عمدتا به صورت برودت مرکزی عمل کرده و کنترل آن به صورت مستقل و جدای از فضا امکان‌پذیر است.
تفاوت مینی چیلر و داکت اسپلیت در تنظیم رطوبت
برای مقایسه مینی چیلر و داکت اسپلیت از نظر رطوبتی می‌توان گفت که معمولا داکت اسپلیتها در حالت سرمایشی می‌توانند باعث کاهش رطوبت فضا مورد نظر گردند؛ این در حالی است که این قابلیت در فصل زمستان وجود ندارد و در مینی چیلرها و یا چیلرها به شرط اتصال آن به دستگاه هوارسان می‌توان رطوبت را در فصل زمستان و تابستان تنظیم کرد.
تفاوت داکت اسپلیت و مینی چیلر در قیمت و هزینه نصب
جهت برآورد هزینه‌های انتخابی بین خرید مینی چیلر و داکت اسپلیت باید به پیش بینی هزینه‌های تمام‌شده پس از نصب هر دو دستگاه توجه نمود. معمولا قیمت تمام‌شده داکت اسپلیتها به همراه هزینه‌های اجرای کانال‌کشی و لوله‌کشی همراه بوده است؛ در حالی که معمولا برای نصب مینی چیلرها باید قیمت دستگاه‌های مصرف‌کننده را جدا از هزینه لوله‌کشی در نظر گرفت.
ممکن است که در ابتدا هزینه‌های دستگاه به همراه نصب آن‌ها با یکدیگر مساوی به نظر برسد. اما باید در نظر داشت در واحدهایی با متراژ بالا در صورت وجود کمبود ظرفیت داکت اسپلیت باید از چند دستگاه برای جبران کمبود ظرفیت استفاده نمود؛ بنابراین هزینه‌های دستگاه و کانال‌کشی افزایش پیدا خواهد کرد. بنابراین شاید بهتر باشد، گزینه بهتری شبیه به مینی چیلر و یا حتی چیلر برای فضا انتخاب نمود.
بررسی مزایا و معایب مینی چیلر و داکت اسپلیت
می‌توان مزایا و معایب مینی چیلر و داکت اسپلیت را در پارمترهای مختلف به صورت موردی بررسی نمود. اما ما در ادامه سعی کردیم با ذکر یک مثال، مزایا و معایب هر یک از و دستگاه را به صورت ملموس و کاربردی‌تر بیان کنیم.
برای یک ساختمان 6 واحدی در شهر تهران که دارای آشپزخانه به مساحت مفید 25 متر مربع، پذیرایی به مساحت 50 متر مربع و 2 اتاق خواب هر کدام به مساحت 25 متر مربع، یک بار دستگاه داکت اسپلیت و یک بار هم سیستم فن کویل و مینی چیلر آپارتمانی را در نظر می‌گیریم. هر واحد از این ساختمان مسکونی حدودا 125 متر مربع مساحت مفید (بدون فضاهای اشغال شده توسط سرویس بهداشتی، حمام و دیوارها و…) دارد. فرض می‌شود که با توجه به موقعیت ساختمان و مصالح استفاده‌شده در این ساختمان جهت هر واحد نیار به 5 تن تبرید معادل 60000 BTU/h، سرمایش داریم.
- ابتدا دستگاه داکت اسپلیت را به عنوان سیستم تهویه این ساختمان در نظر می‌گیریم :
برای داشتن سرمایش مناسب در هر واحد به یک دستگاه داکت اسپلیت 36 هزار بی تی یو بر ساعت برای فضای آشپزخانه و پذیرایی و یک دستگاه داکت اسپلیت 24 هزار بی تی یو بر ساعت برای اتاق خواب ها نیاز داریم. قیمت دستگاه داکت اسپلیت همراه کویل گرمایشی و بدون اینورتر (نوع معمولی) که در کارخانه ما تولید می‌شود در تاریخ 1402/12/01، 100 میلیون تومان است. لذا قیمت کل دستگاه‌ها برای ساختمان بصورت زیر خواهد بود:
| قیمت کل(تومان) | قیمت واحد(تومان) | تعداد | دستگاه |
| 450,000,000
330,000,000 780,000,000 |
75,000,000
55,000,000
|
6
6
|
داکت اسپلیت 36000
داکت اسپلیت 24000 مجموع قیمت هر دو دستگاه |
- اکنون برای همین ساختمان سیستم مینی چیلر و فن کویل‌های آن را در نظر می‌گیریم :
برای داشتن سرمایش مناسب نیاز به یک دستگاه مینی چیلر 5 تن تبرید دو مداره مجهز به کمپرسورهای اسکرال، قطعات سیکل برودتی دانفوس و قطعات برقی اشنایدر فرانسه به همراه پمپ و منبع انبساط آن داریم که در کارخانه شرکت ما ساخته می‌شود و قیمت آن حدود 150 میلیون تومان است. علاوه بر مینی چیلر باید قیمت فن کویل‌ها را نیز در نظر گرفت. با توجه به یکسان بودن متراژ اتاق‌ها و آشپزخانه، به ازای هر کدام از آن‌ها از یک فن کویل 400 CFM و برای سالن پذیرایی هم از دو فن کویل 400 CFM استفاده می‌شود که در مجموع به ازای هر واحد به 5 فن کویل 400 CFM نیاز است، قیمت کل دستگاه‌های این سیستم مطابق جدول زیر است:
| قیمت کل (تومان) | قیمت واحد(تومان) | تعداد | دستگاه |
| 840,000,000 | 140,000,000 | 6 | مینی چیلر 5 تن تبرید |
| 270,000,000 | 9,000,000 | 30 | فن کویل 400 CFM |
| 1,110,000,000 | مجموع قیمت مینی چیلر و فن کویل |
- هزینه اجرا:
در داکت اسپلیت هزینه اجرا لوله کشی و کانال کشی مطابق جدول زیر است:
| قیمت کل (تومان) | قیمت هر متر (تومان) | متراژ کل (متر) | متراژ جهت هر واحد (متر) | اجرا |
| 126,000,000 | 700,000 | 180 | 30 | لوله کشی مسی جهت کویل اواپراتوری |
| 22,500,000
28,800,000 177,300,000 |
250,000
200,000 |
90
144 |
15
24 |
لوله کشی آب جهت کویل آبگرم
کانال کشی مجموع هزینه ها |
در مینی چیلر هزینه اجرا لوله‌کشی بدلیل استفاده از یک کویل مشترک جهت گرمایش و سرمایش به مراتب پایین‌تر از داکت اسپلیت است و جزئیات آن مطابق جدول زیر است:
| قیمت کل (تومان) | قیمت هر متر (تومان) | متراژ کل (متر) | متراژ جهت هر واحد (متر) | اجرا |
| 60,000,000 | 250,000 | 240 | 40 | لوله کشی آب جهت فن کویل ها |
با توجه به موارد گفته‌شده هزینه کلی ساخت و اجرای دستگاه‌های یک ساختمان 6 واحدی را می‌توان به صورت زیر جمع‌بندی کرد:
| قیمت کل (تومان) | دستگاه |
| 1,170,000,000
957,300,000 |
مینی چیلر
داکت اسپلیت |
با بررسی مزایا و معایب هر دو دستگاه در می‌یابیم که تفاوت داکت اسپلیت با مینی چیلر در کاربرد یکسان در هزینه کلی نسبتا بالاتر مینی چیلر است.
سخن پایانی
در پایان مقایسه مینی چیلر و داکت اسپلیت، باید گفت که برای انتخاب بین این دو دستگاه علاوه بر در نظر گرفتن مواردی مثل هزینه نصب، برق مصرفی، میزان تولید صدا و… که درمطلب به تفصیل توضیح دادیم، این نکته را ضروری دانست که قبل از انتخاب یک دستگاه حتما با کارشناسان و متخصصان این زمینه مشورت نمود. شرکت فارسان تهویه با داشتن سابقه‌ای درخشان به همراه کادر تلاشگر، پویا و خستگی‌ناپذیر خود در بروزترین فناوری‌های در زمینه تهویه مطبوع‌های خانگی و صنعتی و با داشتن متخصصان و کادری مجرب در این انتخاب شما را همراهی خواهد نمود.
